Oplossing
Bij het lossen van bulkgoed van schepen wordt doorgaans gebruik gemaakt van een hydraulische kraan of een draadkraan, met een grijparm. De volgende veiligheidsaspecten zijn daarbij van belang:
Weren onbevoegden
- Er wordt voorkomen dat er zich personen bevinden in de draaicirkel van de kraan of onder de last, ondermeer door onbevoegden te weren bij het lossen.
Bedelvingsgevaar
- De kraanmachinist lost het schip zodanig dat er in het ruim geen hoge wallen van bulkstoffen ontstaan die de werknemer(s) aan boord zouden kunnen bedelven
Afstemming
Een goede afstemming tussen de kraanmachinist en lospersoneel aan boord is van groot belang om te voorkomen dat men in het ruim geraakt wordt door de grijparm. Zeker bij gebruik van een draadkraan kan de grijparm grote bewegingen maken.
- Maak bij voorkeur gebruik van kranen waarbij de machinist vanuit de cabine goed zicht heeft op de werkzaamheden in het ruim.
- Is er vanuit de cabine geen volledig zicht op werkzaamheden in het ruim, dan is er een camera op giek van de kraan bevestigd, tenzij dat redelijkerwijs niet van de werkgever kan worden gevergd. Door de camera kan de kraanmachinist de bewegingen aan boord goed zien op een beeldscherm in de cabine.
- Zorg voor eenduidige communicatie tijdens hijswerkzaamheden tussen lospersoneel en kraanmachinist. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van hand- en armseinen, waarbij betrokkenen deze seinen op een uniforme manier gebruiken en interpreteren. Ook gebruik van portofoon is een mogelijkheid. Zorg dat deze voor elke gebruik wordt getest.
- Voorkomen moet worden dat tijdens hijs- en hefwerkzaamheden misverstanden (en daarmee ongevallen) kunnen ontstaan als gevolg van een verkeerde communicatie
- Daarnaast wordt er gewerkt volgens een vast patroon van lossen, zodat het lospersoneel aan boord niet verrast wordt door kraanbewegingen. Verder is in het Arbobesluit bepaald dat de kraanmachinist en de personen die met hem samenwerken de voertaal voldoende moeten beheersen, zodat zij het werk veilig kunnen uitvoeren.
- Tijdens kraanwerkzaamheden dragen medewerkers in het ruim een helm.
Onderhoud en keuring
- De kranen worden volgen de gebruiksaanwijzing onderhouden door personen met een specifieke deskundigheid daarvoor. Ook de periodieke inspectie en controle vindt plaats volgens de opgaven van de fabrikant. Hijskranen met een capaciteit van 2 ton of meer moeten op grond van de het Warenwetbesluit in ieder geval jaarlijks gekeurd worden door een deskundige persoon of instelling.
- In of bij kranen met een capaciteit van 2 ton of meer, moet een kraanboek aanwezig zijn. Daarin staan de fabricage- en ontwerpgegevens vermeld en de afgetekende onderhouds- en keuringsbeurten.
- Hijs- en hefgereedschap wordt ten minste eenmaal per jaar door een deskundige natuurlijke persoon, rechtspersoon of instelling op zijn goede staat onderzocht waarbij het zo nodig wordt beproefd. Op de arbeidsplaats is een registratie aanwezig van inspecties en keuringen van de hijsgereedschappen.
- Ook kettingen, kabels en haken dienen regelmatig te worden geïnspecteerd en gekeurd. De frequentie daarvan is afhankelijk van het gebruik en dient door de werkgever te worden bepaald. Daarbij kan hij gebruik maken van een overzicht van minimale termijnen .
- Zorg dat voor elk gebruik de hefmiddelen door de machinist worden gecontroleerd op afwijkingen en beschadigingen. Afgekeurde hefmiddelen moeten meteen worden verwijderd van de werkplek. Ze moeten vervolgens ofwel onbruikbaar worden gemaakt, ofwel gescheiden van geschikte hefmiddelen worden opgeslagen en voorzien worden van een rood label met daarop:
• Reden van afkeur
• Datum
• Eventueel opdracht tot verzenden naar fabrikant / leverancier
• Naam van de persoon die het label heeft geschreven
Veiligheidsvoorschriften
- Bij de bestuurdersplaats van de hijskraan is duidelijke de maximaal toegestane bedrijfslast vermeld. Er worden geen zwaardere lasten gehesen.
- Per kraan is in kaart gebracht of de daarvoor vereiste veiligheidsvoorzieningen aanwezig zijn en daadwerkelijk gebruikt worden: bv. maximumlast-begrenzer, lastmomentbegrenzer, hoogste-standbeveiliging, laagste-standbeveiliging, eindschakelaars, naderingsschakelaars.
- De bediener van een hijskraan is minimaal 18 jaar oud en heeft voldoende kennis en ervaring om een kraan te bedienen. De bediener werkt conform de door de fabrikant verstrekte gebruiksaanwijzing. Machinisten van mobiele kranen zijn wettelijk verplicht om in het bezit te zijn van een hijsbewijs. Machinisten van vaste kranen zijn aantoonbaar voldoende onderricht voor hun werkzaamheden, bijvoorbeeld door een hijsbewijs.