CE-markering en Arbobesluit
Voor veel arbeidsmiddelen geldt dat ze moeten voldoen aan de Europese productrichtlijnen, voordat ze op de markt mogen worden gebracht. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de fabrikant van het arbeidsmiddel. Is het product volgens de fabrikant in overeenstemming met de Europese richtlijnen, dan wordt de CE-markering aangebracht en dient een verklaring van overeenstemming en Nederlandstalige gebruiksaanwijzing met het arbeidsmiddel worden meegeleverd.
Werkgevers moeten de gebruiksaanwijzing op CE-gemarkeerde arbeidsmiddelen opvolgen en de werknemers volgens deze gebruiksaanwijzing een instructie en voorlichting geven.
Voor oudere arbeidsmiddelen waarvoor geen Europese productrichtlijnen gelden, bijvoorbeeld voor machines die voor 1995 in gebruik zijn genomen, heeft de werkgever de verplichting ervoor te zorgen dat het arbeidsmiddel aan de vervaardigingsvoorschriften van het Arbobesluit voldoet. Daarbij gaat het om zaken als: deugdelijkheid, veiligheidsvoorzieningen in verband met bewegende delen, veilige bedieningssystemen, noodstoppen en veilig inwerkingstellen en stopzetten. Deze Arbobesluitbepalingen dienen overigens ook nageleefd te worden voor machines mét een CE-markering.
Als een machine ingrijpend wordt gewijzigd door de werkgever, wordt deze beschouwd als ‘fabrikant’ en is hij verantwoordelijk voor het opnieuw doorlopen van het gehele CE-traject van de machine.
Machine-RI&E
Machineveiligheid is een belangrijk onderdeel van de door de Arbowet verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie. Vóór de ingebruikname van een nieuwe machine vindt een risicobeoordeling plaats. De werkgever schakelt daarvoor deskundige werknemers in en/of een externe veiligheidskundige. Dat geldt ook als er beheersmaatregelen moeten worden aangepast als gevolg van incidenten of ongevallen.
Zo’n risicobeoordeling vindt ook plaats voor machines die niet eerder zijn beoordeeld en wordt voor alle beoordeelde machines na uiterlijk 5 jaar herhaald. Die herhaling is niet vereist als het bedrijf de risico’s van tussentijdse wijzigingen steeds heeft beoordeeld middels een ‘management of change-procedure’ en als bovendien bij periodieke inspecties en bij gepland onderhoud ook steeds de machineveiligheidsaspecten aantoonbaar zijn beoordeeld.
Voer de beoordeling zelf uit en laat het toetsen, of besteed het helemaal uit aan deze deskundige, waarbij het niveau van degene die beoordeelt wordt afgestemd op de risico’s van het betreffende arbeidsmiddel. Deze ‘Machine-RIE’ voldoet aan de geharmoniseerde norm:
- NEN- EN ISO 12100:2010 Safety of machinery – General principles for design – Risk assessment and risk reduction
- NEN- EN ISO 14121-1:2007 Safety of machinery – Risk assessment – Part 1: Principles
- (beide te bestellen op NEN.nl)
Of aan:
- AI-11 afschermingen
- AI-58 machines
- (beide te bestellen of tegen betaling online in te zien bij SDU)
Naast de periodieke machine-RI&E is in de sector bepaald dat minimaal jaarlijks een inspectie/audit/rondgang nodig is om de staat van de machines en van de beveiligingen in kaart te brengen en waar nodig te verbeteren.